معمولا طرفداران شیرازی قائلین بر وحدت وجود را تکفیر می کنند و این در حالی است که رهبر فقیدشان نیز این نظریه را در کتاب شرح منظومه ملا هادی سبزواری پذیرفته است. پیش از توضیح لازم است نکته ای مورد توجه باشد و آن اینکه مرحوم سید محمد شیرازی درابتدای شرح منظومه ی خود گفته اند اگر مواردی را دیدند که مخالف شرع باشد نقد خواهند کرد و نظرشان را خواهند گفت؛ پس آنچه دراین صفحات آمده اثبات وحدت تشکیکی وجود است چون نقدی بر آن وارد نشده و آن را پذیرفته اند.
موضوع درخصوص وحدت تشکیکی وجوداست که بردو مقدمه استواراست.
مقدمه اول اینکه : منشاء کثرات ماهیت است
پس آنچه از تکثر در خارج می بینیم از حیث وجود واحد و ازحیث ماهیت متعدد هستند «مثل شجر و حجر و فرس و»
مقدمه دوم اینکه تمایز بین اشیاء به چهارصورت متصوراست یکی ازآن صورتها تمایز به شدت و ضعف,تقدم و تاخر,قوه وفعل و.
به این نوع تمایز تشکیک میگویند یعنی دارای مراتب.
به بیان دیگر وحدت عین کثرت و واضح تر آنکه مابه الامتیازشان برمیگردد به مابه الاشتراک اصطلاحا به این نوع تمایز وحدت تشکیکی میگویند.
و اما مرحوم سید محمد شیرازی در صص 195و 196 کتاب شرح منظومه ملا هادی سبزواری می نویسد:
«وجود یک شیئ واحد است و جز این نیست که تکثرش به ماهیت است زیرا یک شیی فی نفسه نه قابلیت تثنیه پذیری دارد و نه تکرار شونده است و به همین معنا اشاره دارد گفتار ملا هادی که گفت وجود به کثرت موضوع (یعنی ماهیت) تکثر پیدا میکند.
پس وجود تکثر پیدا می کند نه از آن جهت که جداست بلکه از آن جهت که مثلا ماهیت انسان است ماهیت فرس است ماهیت.نه آنکه نفس وجود تکثر پیدا کند و این امریست واضح.»
درباره این سایت